تمدن گیان دوم و اول

این تپه در جنوب غربی روستای «گیان» و در شش کیلومتری جنوب غربی شهرستان نهاوند در دره «خاوه» از استان همدان قرار دارد. آثاری مربوط به هزاره دوم پیش از میلاد در حفاری تپه گیان و در طبقات دوم و اول آن به دست آمده است. در طبقه دوم، ظروف سفالین با پایه های دگمه ای شکل که بیانگر نوع رایج این سفال ها می باشد، کشف گردیده است. در طبقه اول این تپه باستانی، سفال خاکستری رنگ با نقوش تزیینی در دو نوع «کنده» و «فشرده» یافت شده است.

از جمله رسوم مردمان آن منطقه این بوده است که به همراه شخص مرده، اشیاء مختلف از قبیل سلاح و اشیاء تزیینی به ویژه ظروف سفالین دفن می کرده اند. تنوع این آثار در طبقات بالاتر بیشتر از طبقات زیرین است. در حفاری این تپه، مجسمه های گلی جانوران و انسان نیز به دست آمده است. هر دو نوع مهرهای مسطح و استوانه ای در این مکان مشاهده شده و مستندات نشان می دهد که سلاح های مفرغی و اشیاء تزیینی مفرغی نیز رواج داشته است.